Günlük Dokunuş Yazılar

Grev ve Lokavtın Ertelenmesi Kararını Kim Verir? — Edebiyatın Adaletle Kesiştiği Nokta Bir kelimenin kaderi değiştirebileceğine inanırım. Kelimeler, tıpkı yasalar gibi, bir toplumun vicdanını yansıtır. Edebiyat da bu vicdanın yankısıdır. İşte bu yüzden, “grev ve lokavtın ertelenmesi” gibi teknik bir hukuki mesele bile, bir yazarın gözünde salt yasa maddesi değil; insanın emeği, adaleti ve onuru üzerine yazılmış bir destandır. Bir Kararın Gölgesinde: Adaletin ve Zamanın Çatışması Her karar, bir hikâye taşır. Grev ve lokavtın ertelenmesi kararı da öyle. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre bu kararı Cumhurbaşkanı verir. Ancak bu yalnızca hukukun değil, aynı zamanda bir anlatının da kararıdır. Çünkü bir…

Degaj Maden Ne Demek? Yeraltının Nefesi, Toplumun Aynası Madencilik tarihi, insanlığın doğayla girdiği en eski güç mücadelelerinden biridir. Bu mücadele yalnızca ekonomik bir faaliyet değil; aynı zamanda doğaya, emeğe ve bilgiye dair bir sınavdır. İşte bu sınavın en tehlikeli anlarından birini degaj oluşturur. Peki degaj maden ne demektir? Neden bu kadar önemlidir ve modern madencilikte neyi temsil eder? Degaj Nedir? Tehlikenin Sessiz Adı Degaj, yeraltı kömür veya metal madenlerinde biriken gazların —özellikle metan (CH₄) veya karbondioksit (CO₂)— ani ve kontrolsüz biçimde dışarı çıkması olayıdır. Bu olay, hem fiziksel hem de kimyasal olarak son derece tehlikelidir. Degajın meydana geldiği madenler, genellikle…

Gemide Kamarot Ne İş Yapar? Görünmeyen Emek, Görünür Tartışma Gemide kamarotluk, romantik bir deniz macerasının nazik yüzü gibi sunulur: güler yüz, tertemiz kamaralar, kusursuz servis. Ama gerçek şu: kamarot, geminin sosyolojisini sırtında taşıyan kişidir—ve bu yük, çoğu zaman alkıştan çok sabır ister. “Hizmet” diye zarifçe paketlenmiş bir görünmeyen emek yapısından söz ediyoruz. Bu yazı, “Gemide kamarot ne iş yapar?” sorusuna yalnızca yanıt vermekle kalmayacak; aynı zamanda bu işin zayıf halkalarını, tartışmalı noktalarını ve sistemsel sorunlarını masaya yatıracak. Kısacası: Kamarot, gemide lojistikten etik sorulara uzanan geniş bir alanı yönetir; ama bu genişlik çoğu zaman belirsiz görev tanımı, duygusal emek ve sürdürülemez…

CMK’nın 147. Maddesi Nedir? Ekonomik Bir Perspektiften Hakların Değeri Bir ekonomist olarak her analize şu soruyla başlarım: Kaynaklar sınırlıysa, seçimlerimizi neye göre yaparız? Bu soru yalnızca para ve mal piyasalarıyla değil, insan hakları ve özgürlüklerin yönetimiyle de ilgilidir. Ekonominin özü, kıt kaynakların adil ve verimli dağıtımıysa; hukukun özü de hakların dengeli ve rasyonel biçimde korunmasıdır. Bu bağlamda, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 147. maddesi, bireyin ifade özgürlüğü ile devletin güvenlik ihtiyacı arasındaki dengeli kaynak tahsisini temsil eder. CMK 147: İfade Alma Sürecinde Hakların Çerçevesi CMK 147. madde, şüpheli veya sanığın ifadesi alınırken uyması gereken temel kuralları belirler. Bu maddeye göre kişiye:…

Kingsman 1 Hangisi? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimelerin gücü, anlatıların dönüşüm gücünde saklıdır. Bir edebiyatçı olarak, metinlerin insanların dünyasını şekillendiren ve dönüştüren araçlar olduğuna inanırım. Her anlatı, farklı anlamlar, çağrışımlar ve duygular yaratır; her karakter, yalnızca bir hikayenin figürü değil, aynı zamanda okuyucunun zihninde iz bırakan bir varlıktır. Kingsman: The Secret Service (2014) filmi de bu anlamda, edebiyatın gücünü beyaz perdeye taşır. Kingsman serisinin ilk filmi, sadece aksiyonun zirveye ulaşmasıyla değil, aynı zamanda karakterlerinin, metinlerinin ve temalarının derinlikli bir şekilde işlenmesiyle de dikkat çeker. Peki, Kingsman 1 hangisi ve bu film edebiyat perspektifinden nasıl incelenebilir? Gelin, bu filmi farklı metinler,…

Gönen Kaplıcaları Kimin? Bir Edebiyatçının Suyun Hafızasında Yürüyüşü Kelimelerin Şifasıyla Başlayan Bir Yolculuk Kelimenin insan ruhuna dokunan bir şifa taşıdığına inanan bir edebiyatçı, bir gün kendini Gönen’in ılık buharı içinde bulur. Suyun sesiyle edebiyatın sesi birbirine karışır. Her ikisi de arındırır, dönüştürür ve yeniden doğurur. Bir romanda kahraman nasıl içsel bir arayışın ardından kendini bulursa, insan da bu kaplıcalarda kendi öz suyuna kavuşur. Edebiyatın kalbinde her zaman bir dönüş vardır: Odysseus’un eve yolculuğu, Mevlana’nın semasında arayışı, Yaşar Kemal’in Çukurova’sında yankılanan insan sesi… Gönen Kaplıcaları da bu dönüşün coğrafyasıdır. Burada, suyun içinde kaybolmak, kendine dönmenin başka bir biçimidir. Bir Mülkiyet Sorusu:…

Hapşırmak Psikolojik mi? Refleksin Beyinle Dansı Farklı açılardan bakmayı severim: Bir yanda “hapşuu!” diye kopan mini fırtına, diğer yanda “Acaba beynim bu işe ne kadar karışıyor?” diye merakla bakan biz. Bugün, hapşırığın ne kadar “psikolojik” olabileceğini; veriye yaslananlarla duygunun izini sürenlerin pencerelerinden karşılaştırarak konuşalım. Hem bilimsel, hem samimi; hem tartışmaya açık, hem günlük hayata dokunan bir sohbet gibi düşünün. Refleks mi, Zihin mi? Kısa Bilim Özeti Hapşırık temel olarak bir reflekstir: Burun mukozası irrite olur (toz, polen, duman, keskin koku, sıcak-soğuk hava değişimi), uyarı trigeminal sinir üzerinden beyin sapındaki merkezlere gider ve diyafram, göğüs kasları, gırtlak ve göz kapakları mükemmel…

Girişimcinin Amacı Nedir? Toplumsal Bir Bakış Bir sosyolog olarak, toplumların yapısını ve bireylerin bu yapılarla nasıl etkileşimde bulunduklarını anlamaya çalışırken, sürekli olarak şu soruyu kendime sorarım: “Girişimcinin amacı nedir?” Girişimcilik yalnızca bir iş kurmak, para kazanmak ya da kariyer yapmakla sınırlı değildir. Toplumların bireyleri nasıl şekillendirdiği ve bu bireylerin toplumla nasıl etkileşimde bulunduğu, girişimciliğin arkasındaki amacın ne olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bu yazıda, girişimcinin amacını toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler çerçevesinde analiz edeceğiz. Gelin, bu toplumsal merceği daha derinden inceleyelim. Toplumsal Normlar ve Girişimcilik Girişimcilik, bireylerin toplumda yer edinmelerini sağlayan, aynı zamanda toplumsal yapıları dönüştüren bir süreçtir. Ancak,…

Honolulu Hangi Ülkeye Bağlı? Bir Hikâyenin İçinde Yolculuk Bazen bir şehir, bir ülkenin sınırlarını aşar ve kalbimize dokunan bir hikâyeye dönüşür. Honolulu da tam olarak böyle bir yer. Sadece coğrafi bir nokta değil; umutların, hayallerin ve farklı bakış açılarıyla birleşen insanların şehridir. Gelin, bu sorunun cevabını bir hikâyeyle arayalım. Bir Sohbetin Başlangıcı Bir akşamüstü, sahilde oturan iki dost vardı. Ali, stratejik düşünen, haritaları masaya serip noktaları işaretlemekten keyif alan biriydi. Zeynep ise olaylara her zaman kalpten yaklaşan, insan ilişkilerinin sıcaklığını önemseyen bir kadın. Konu döndü dolaştı Honolulu’ya geldi. Zeynep gözlerini ufka dikmişti: “Honolulu hangi ülkeye bağlı, biliyor musun Ali?” dedi.…

Embedded Banking Nedir? Bir Psikoloğun Gözünden Dijital Finansın İnsan Zihnine Yolculuğu Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını, seçimlerini ve duygularını anlamak için her zaman merakla gözlemlerim. Ancak son yıllarda gözlemlediğim bir fenomen var ki, laboratuvarın sınırlarını çoktan aşıp dijital dünyanın damarlarına kadar işlemiş durumda: Embedded Banking. İnsanların farkında bile olmadan bankacılık işlemlerini yaptıkları, duygularının teknolojiyle harmanlandığı bu yeni finansal evrim, yalnızca ekonomik değil; aynı zamanda derin bir psikolojik dönüşümün de kapısını aralıyor. Embedded Banking Nedir? Embedded Banking, kısaca bankacılık hizmetlerinin finansal olmayan platformlara entegre edilmesi anlamına gelir. Yani, bir e-ticaret sitesinde alışveriş yaparken krediye başvurmak, bir mobil uygulama üzerinden fatura ödemek…